ดรรชนี ๔ อย่าง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 50 / 120

7. อรูปราคะ คือ ความยินดีในอรูปฌาน หรือในอรูปภพที่จะพึงเข้าถึงได้ด้วยอรูปฌานนั้น 8. มานะ คือ ความถือตัวว่าเราดีกว่าเขา เสมอเขา เลวกว่าเขา เป็นต้น 9. อุทธัจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน ซัดส่ายไปในอารมณ์ต่างๆ ไม

ในพระพุทธศาสนา การละกิเลสมีลำดับขั้น โดยแบ่งออกเป็นการละแบบสมุจเฉทปหาน ปฏิปัสสัทธิปหาน และนิสสรณปหาน ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาตนจากปุถุชนไปสู่พระอริยบุคคล เช่น พระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหัน

จุดมุ่งหมายสูงสุดของการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน คือ การหลุดพ้นจากทุกข์ ถึงความเป็น พระอรหันต์และบรรลุมรรคผลนิพพาน 2.3 ความสัมพันธ์ของสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐาน 2.3.1 สมถะและวิปัสสนาเป็นหลักปฏิบัติเพื่อการ

บทความนี้นำเสนอถึงจุดมุ่งหมายของการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐานที่มุ่งมั่นสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ เพื่อการบรรลุนิพพานและพระอรหันต์ โดยมีการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างสมถะและวิปัสสนาที่ต้องทำควบคู่กันเพื่อการรู้

ในการแสดงพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้า ก็มีผลแห่งการปฏิบัติของผู้ฟังธรรมที่ชี้ให้เห็นถึง ลักษณะของการปฏิบัติที่เป็นไปตามขั้นตอนคือ ได้ผลคือใจหยุดนิ่งเป็นสมาธิแล้ว จึงใช้สมถะเป็นบาทเพื่อ เจริญวิปัสสนาต่อไ

ในการแสดงพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้า มีผลของการปฏิบัติของผู้ฟัง ธรรมที่ถูกแสดงมีความเชื่อมโยงกับการปฏิบัติทั้งสมถะและวิปัสสนา โดยมีประสบการณ์จากพระยสกุลบุตรที่แสดงให้เห็นถึงการเจริญสมาธิและการเห็นอริยส

บทที่ 3 สมถะและวิปัสสนาตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ในทางพระพุทธศาสนามีวิชชาหลายอย่างด้วยกัน คือ วิชชา 3 วิชชา 8 วิชชา แปลว่า ความรู้แจ้ง ที่เมื่อบุคคลใดได้เข้ามาศึกษาแล้ว ย่อมรู้แจ้ง รู้แจ้งในอะไร ร

บทที่ 3 นี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนา ซึ่งเป็นวิชชาที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความหมายและความสำคัญของคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ในการปฏิบัติธรรมเพื่อค้นหาความหมายที่แท้จริงของชีวิต

3.2 วิปัสสนากัมมัฏฐาน 3.2.1 ความหมายของวิปัสสนา พระมงคลเทพมุนีได้อธิบายความหมายของวิปัสสนาว่า เห็นวิเศษ เห็นแจ้ง หรือเห็นต่างๆ ท่านอธิบายลักษณะการเห็นว่า หมายถึง การเห็นในรูป แจ้ง คือ แจ่มแจ้งโดยสามัญ

วิปัสสนากัมมัฏฐานเป็นการเห็นวิเศษและแจ้ง โดยพระมงคลเทพมุนีอธิบายว่าหมายถึงการเห็นความจริงของสิ่งทั้งหลาย เช่น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา การเห็นด้วยตาธรรมกายเป็นการรู้ที่ตรงตามความจริง แล้วกล่าวถึงวิธีการศ

เพราะฉะนั้น หลักการเบื้องต้นของผู้ที่เจริญสมาธิต้องเป็นคนมีศีลและสามารถรักษาศีลให้บริสุทธิ์ ตามสภาวะของตน สมาธิในพระพุทธศาสนาเป็นสัมมาสมาธิ เพราะเกิดจากศีลเป็นพื้นฐาน อันจะนำไปสู่ปัญญา หากบุคคลใดปรารถ

บทนี้อธิบายถึงหลักการเบื้องต้นของการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างศีลที่ควรรักษา 3 ระดับ ได้แก่ ศีล 5, ศีล 8 และปาริสุทธิศีล นอกจากนี้ยังระบุถึงมหาปลิโพธ 10 ประการที่เป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติ เ

บทที่ 5 จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน คัมภีร์ทางศาสนาได้สอนเอาไว้ว่า ผู้ที่ใฝ่ใจในการเจริญภาวนา ไม่ว่าจะเป็นอาจารย์ผู้ให้กัมมัฏฐาน หรือศิษย์ผู้มีความปรารถนาจะปฏิบัติกัมมัฏฐาน ควรที่จะศึกษาให้มีความรู้ในเ

บทที่ 5 ของคัมภีร์ทางศาสนาอธิบายเกี่ยวกับจริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน ซึ่งเน้นว่าการเข้าใจจริตของแต่ละบุคคลเป็นสิ่งสำคัญสำหรับอาจารย์และศิษย์ในการฝึกปฏิบัติ คำว่า 'จริต' มีความหมายที่หลากหลาย เช่น ความป

5. สัทธาจริต มีจิตน้อมไปในความเชื่อเป็นอารมณ์ประจำใจ ทำตามความเชื่อ เอาความเชื่อ ออกหน้า ความคิดหรือความยึดมั่นมักอยู่เหนือการใช้เหตุผล และมักเชื่อโดยไร้เหตุผล อะไรที่ไม่เป็นไป ตามที่ตนเชื่อถือมักไม่ถ

เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ที่แบ่งออกเป็นสามประเภท คือ สัทธาจริต, พุทธจริต, และราคจริต โดยแต่ละประเภทมีลักษณะและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน โดยมีสาเหตุที่มาจากการบำเพ็ญบุญกุศล รวมถึงภพภูมิก่อนเกิดที่มีผล

ถึงอบาย ส่วนพุทธิจริตนั้น ก็เบื่อหน่ายเหมือนกัน แต่ว่าเบื่อหน่ายด้วยอำนาจแห่งปัญญาซึ่งเป็นทางให้ ถึงสวรรค์ ตลอดจนถึงพระนิพพานก็ได้ นี่เป็นประการหนึ่ง อีกประการหนึ่ง โทสะเป็นธรรมที่เกิดเร็ว ดุจไฟไหม้ฟา

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาจริตภายในจิตใจของมนุษย์ และการเลือกกัมมัฏฐานที่เหมาะสมเพื่อการเข้าสู่ภาวะสงบ การวิเคราะห์จริตโดยการแบ่งประเภทและอธิบายถึงความหมายในเชิงลึก เช่น โมหะ, วิตก, ราคจริต และการร่วม

2.11 การเจริญสีลานุสติ 2.12 การเจริญสีลานุสติเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย 2.13 อานิสงส์ของสีลานุสติ 2.14 วิธีเจริญจาคานุสติ 2.15 การเจริญจาคานุสติเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย 2.16 อานิสงส์ของจาคานุสติ 2.17

เนื้อหาภายในบทนี้เน้นการเจริญสติในรูปแบบต่างๆ ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงพระธรรมกายได้ ผ่านวิธีการต่างๆ และการระลึกถึงความตาย การเจริญกายคตาสติและอานาปานสติ โดยอธิบายถึงประโยชน์และวิธีปฏิบัติในก

ที่จะเที่ยวไปบนภูเขาอันขรุขระ ฉันใด ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน ภิกษุบางรูปใน ธรรมวินัยนี้เป็นคนโง่ ไม่ฉลาด ไม่รู้จักเขต ไม่เข้าใจเพื่อสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุ ปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีป

ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการซึ่งมีความสำคัญต่อการบรรลุฌาน โดยเน้นถึงความระมัดระวังและความเข้าใจต่อสถานที่ที่ถูกต้องในการฝึก สมาธิ และการสร้างความมั่นคงในปฐมฌาน นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึง 7 อย่างที่ควรหลีกเล

(คือ วาสนา) เพราะเหตุนี้จึงทรงปรากฏพระนามว่า “พระอรหันต์” นัยที่ 2 ทรงหักกำจักร “กำจักร” หมายถึงกิเลสทั้งปวง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรง หักกิเลสเหล่านั้นด้วยศาสตรา คือปัญญา เพราะเหตุนี้จึงทรงปรากฏพระนามว่

บทความนี้กล่าวถึงการตีความคำว่า "พระอรหันต์" และนัยความต่างๆ ของการหักกำจักรในแง่ของกิเลสและสังสาร โดยแบ่งออกเป็นหลายนัย เช่น นัยเกี่ยวกับกิเลส ความเพียร และอวิชชา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหักกิเลสด้วยปั

ไม่มีแก่พระองค์ เพราะเหตุนี้ จึงทรงปรากฏพระนามว่า “พระอรหันต์” 2.3.2 สัมมาสัมพุทโธ ทรงเป็นผู้ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ ทรงพระนามว่า “สัมมาสัมพุทธเจ้า” เพราะทรงเป็นผู้ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ คำว่

บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า 'สัมมาสัมพุทโธ' ว่าทรงเป็นผู้ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ จากการตีความคำในพระบาลีและเหตุผลที่พระองค์สามารถตรัสรู้ได้เองโดยไม่มีผู้สอน โดยมีการยกตัวอย่างและคำอธิบายจากพระ

ส่วนอานิสงส์ของสังฆานุสติ เช่นเดียวกับพุทธานุสติ และธัมมานุสติ 2.11 การเจริญสีลานุสติ สีลานุสติ คือ การตามระลึกถึงศีลที่ตนรักษาไว้โดยปราศจากโทษอยู่เนือง ๆ ศีลที่รักษานั้น จะเป็นศีล 5 ศีล 8 ศีล 10 หรือ

เนื้อหาเกี่ยวกับอานิสงส์ของสังฆานุสติซึ่งส่งผลให้ผู้ปฏิบัติเข้าใจถึงความสำคัญของการมีสติในหลายระดับ และการเจริญสีลานุสติให้ศีลที่ตนรักษานั้นบริสุทธิ์ โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับหลักการสำคัญที่ต้องปฏิบัติ

ในหลักปฏิบัติสาราณียธรรมข้อ 4 เกี่ยวข้องกับการทำให้การเจริญจาคานุสติกัมมัฏฐาน ของบรรพชิตเป็นไปด้วยดี ในการปฏิบัติสาราณียธรรมข้อนี้พระภิกษุผู้ปฏิบัติจะต้องนำอาหาร ที่ไปรับบิณฑบาตได้มา ไปถวายพระภิกษุผู้

บทความนี้กล่าวถึงหลักการปฏิบัติสาราณียธรรมข้อ 4 ที่เกี่ยวข้องกับการเจริญจาคานุสติกัมมัฏฐาน โดยเน้นถึงการถวายอาหารแก่พระภิกษุที่มีพรรษามากกว่าก่อน รวมถึงกรณีพิเศษที่จะถวายก่อนใน 5 ประเภท นอกจากนี้ยังมี

3. สมมติมรณะ คือ ความตายที่ชาวโลกสมมติกัน เช่น นาฬิกาตาย รถตาย ต้นไม้ตาย เหล็กตาย เป็นต้น 4. ชีวิตินทรียุปัจเฉทมรณะ คือ ความตายในภพหนึ่ง ๆ ชาติหนึ่ง ๆ เมื่อชีวิตรูปนาม ดับสิ้นลงไป การเจริญมรณานุสติ ไม

บทความนี้สำรวจความตายในหลายมิติ เริ่มจากสมมติมรณะ เช่น นาฬิกาตาย รถตาย แล้วไปถึงชีวิตินทรียุปัจเฉทมรณะที่เป็นจริงสำหรับทุกคน การพิจารณาความตายต้องมีกระบวนการที่ทำให้เราเข้าใจถึงธรรมชาติของชีวิตและการด

คับแค้นมาก ดังนั้น จึงต้องหมั่นสั่งสมบุญกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ เพราะผู้ที่เกิดมาแล้ว ไม่ตายนั้นไม่มี โดยได้อุปมาชีวิตไว้ 7 อย่าง คือ 1. เหมือนหยาดน้ำค้างบนยอดหญ้า หยาดน้ำค้างบนยอดหญ้าเมื่ออาทิตย์ขึ้

บทความนี้พูดถึงการมองชีวิตมนุษย์ผ่านการเปรียบเทียบกับธรรมชาติและสิ่งต่างๆ เช่น หยาดน้ำค้าง ฟองน้ำ รอยไม้ขีด และแม่น้ำ โดยอธิบายว่าชีวิตนั้นเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอนและมักเต็มไปด้วยความทุกข์ จึงควรทำบุญและป

อุจจาระของเด็กเล็ก ๆ ที่มีสีเหมือนสีขมิ้น แม้โดยสัณฐานก็เหมือนแง่งขมิ้น และซากสุนัขดำ ที่ขึ้นอืดที่เขาทิ้งไว้ในกองขยะ มีสีเหมือนสีผลตาลสุก มีสัณฐานเหมือนกลองตะโพนที่เขา ปล่อยกลิ้งทิ้งไว้ แม้เขี้ยวก็มี

บทความนี้สำรวจถึงลักษณะของอุจจาระเด็กเล็กและขนในร่างกาย โดยเปรียบเทียบถึงสีและสัณฐานที่ไม่เป็นปฏิกูล แม้จะมีลักษณะไม่รังเกียจแต่มีกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ บทความยังชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการกำหนดความปฏ

24. เลือด (โลหิต) โลหิต มี 2 อย่าง คือ โลหิตข้น และโลหิตจาง โดยสี : โลหิตข้น มีสีดังน้ำครั่งข้น โลหิตจางมีสีดังน้ำครั่งใส โดยสัณฐาน : โลหิตทั้ง 2 อย่างมีสัณฐานตามโอกาส โดยทิศ : โลหิตข้นเกิดในทิศเบื้อง

โลหิตมี 2 ประเภทคือ โลหิตข้น และ โลหิตจาง ซึ่งต่างกันที่สีและการไหลในร่างกาย โลหิตจางมีสีใสไหลซึมชุ่มทั่วร่างกาย ทำให้หัวใจ ตับ และปอดไม่แห้ง เหงื่อเกิดจากอาโปธาตุไหลออกผ่านขุมขน ขึ้นอยู่กับอุณหภูมิแล

“ภิกษุทั้งหลาย อานาปานสติสมาธินี้แล ที่บุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็น สภาพสงบ ประณีต สดชื่น เป็นธรรมเครื่องอยู่เป็นสุข และยังอกุศลธรรมชั่วร้ายที่เกิดขึ้นแล้วๆ ให้อันตรธานสงบไปโดยพลันเปรียบเสมือน

การเจริญอานาปานสติเป็นวิธีการที่สำคัญในการเข้าถึงความสงบภายใน โดยการตั้งสติอยู่ที่ลมหายใจเข้าและออก ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงสอนให้ผู้ปฏิบัติหาโอกาสอยู่ในที่สงบ เพื่อทำความเข้าใจลมหายใจ ทั้งนี้จุดเด่นของการฝ